E-ticaret, hızla büyüyen ve geniş müşteri kitlelerine ulaşma fırsatı sunan bir iş modeli haline geldi. Ancak, bu sektörde faaliyet gösterebilmek için belirli yasal gerekliliklere ve izinlere uymanız gerekir. Türkiye’de e-ticaret faaliyeti yürütmek isteyen işletmeler, hem vergi kanunlarına hem de ticaret hukuku gerekliliklerine uymak zorundadır. Bu yazıda, Türkiye’de gerekli lisans ve izinleri inceleyeceğiz.
1. Şirket Kuruluşu
Türkiye’de e-ticaret yapmak isteyen bireylerin ya da tüzel kişilerin, ticari faaliyetlerini yasal zeminde sürdürebilmeleri için bir şirket kurmaları zorunludur. En çok tercih edilen şirket türleri şunlardır:
- Şahıs Şirketi: Küçük çaplı girişimler ve bireysel girişimciler için uygun bir seçenek. Kurulumu hızlı ve maliyetler düşük.
- Limited Şirket (LTD): Daha büyük ölçekte faaliyet göstermek isteyen girişimciler tarafından tercih edilen bir yapı. Kurulumu biraz daha maliyetlidir ancak uzun vadede avantaj sağlar.
- Anonim Şirket (A.Ş.): Büyük çaplı projeleri için uygun olan bu yapıda daha fazla yasal düzenleme ve sermaye gerekliliği bulunur.
Her üç şirket türü de Ticaret Sicil Müdürlüğü aracılığıyla Ticaret Odası’na kayıt edilmelidir. Ayrıca, vergi numarası almak ve Maliye Bakanlığı’na kaydolmak zorunludur.
2. Vergi Numarası ve Vergi Mükellefiyeti
E-ticaret yapacak olan şirketler, vergi mükellefi olmak zorundadır. Türkiye’de bir şirket açıldığında, Vergi Dairesi’ne kayıt işlemi yapılır ve vergi numarası alınır. Vergi mükellefi olmak, düzenli olarak Gelir Vergisi, Katma Değer Vergisi (KDV), Damga Vergisi gibi vergilerin ödenmesini gerektirir. Ayrıca, şirketleri yıl sonunda yıllık gelir beyanı yapmalı ve dönemsel olarak KDV beyannameleri vermelidir.
3. E-Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) Kaydı
2017 yılında yürürlüğe giren Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS), Türkiye’de ticaret yapan tüm işletmelerin kayıt yaptırmasını zorunlu kılan bir sistemdir. ETBİS kaydı, e-ticaret yapan her işletme için zorunludur ve yapılmaması durumunda cezai yaptırımlar uygulanabilir.
ETBİS’e kayıt olan işletmeler şu bilgileri sisteme eklemek zorundadır:
- Şirketin unvanı, adresi, iletişim bilgileri.
- E-ticaret yapılan internet sitesinin alan adı.
- Ticaret yapılan ürün veya hizmet kategorileri.
- Kullanılan ödeme yöntemleri.
- İade ve değişim politikaları.
ETBİS kaydı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın web sitesi üzerinden yapılabilir ve belirli dönemlerde güncellenmesi gerekir.
4. Elektronik Fatura ve Elektronik Arşiv (E-Fatura ve E-Arşiv) Kullanımı
E-ticaret işletmeleri, yıllık belirli bir ciro limitini aştığında e-fatura ve e-arşiv sistemine geçmek zorundadır. 2023 yılı itibariyle yıllık cirosu 3 milyon TL’yi aşan işletmelerin e-fatura ve e-arşiv kullanma zorunluluğu bulunmaktadır.
E-fatura ve e-arşiv sistemine geçiş yapmak için, Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) başvurmak ve gerekli yazılım entegrasyonlarını yapmak gereklidir. Bu sistemler, vergi işlemlerinin daha hızlı ve dijital ortamda yapılmasını sağlar, ayrıca işletmelerin fatura süreçlerini kolaylaştırır.
5. Mesafeli Satış Sözleşmesi ve Ön Bilgilendirme Formu
E-ticaret yapan işletmeler, müşterileriyle aralarındaki ticari ilişkileri hukuki bir zemine oturtmak zorundadır. Bu nedenle mesafeli satış sözleşmesi ve ön bilgilendirme formu gibi belgelerin satış sürecinde kullanılması zorunludur.
- Mesafeli Satış Sözleşmesi: Müşteri ile işletme arasındaki satış işleminin koşullarını ve detaylarını içeren sözleşmedir. Bu sözleşmede iade koşulları, teslimat süresi, ürün garantisi gibi bilgiler yer almalıdır.
- Ön Bilgilendirme Formu: Müşteriye, ürün veya hizmetin detaylarını, fiyatını ve ödeme koşullarını içeren bilgilendirmeyi sağlar. Bu form, müşterinin satın almadan önce tüm bilgileri edinmesini garanti eder.
Bu iki belgenin satış sürecinde müşteriyle paylaşılması, işletmelerin hukuki sorumluluklarını yerine getirmesine yardımcı olur ve olası müşteri şikayetlerinin önüne geçer.
6. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) Uyumluluğu
E-ticaret işletmeleri, müşterilerinden aldıkları kişisel verileri (isim, adres, e-posta, telefon numarası vb.) Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na (KVKK) uygun olarak saklamak ve işlemek zorundadır. KVKK, müşterilerin kişisel verilerinin korunmasını sağlayan bir düzenlemedir ve bu düzenlemelere uymamak, ciddi cezalarla sonuçlanabilir.
KVKK kapsamında, işletmelerin müşterilere şu hakları tanıması gerekir:
- Müşteri verilerinin nasıl ve hangi amaçla işlendiği konusunda bilgilendirme.
- Kişisel verilerin düzeltilmesi veya silinmesi hakkı.
- Kişisel verilere kimlerin erişebileceği konusunda şeffaflık sağlanması.
Bu nedenle, e-ticaret sitenizde bir gizlilik politikası sayfası oluşturmak ve bu sayfada kişisel veri işleme süreçlerinizi detaylandırmak oldukça önemlidir.
7. Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemi (İYS) Kaydı
E-ticaret siteleri, müşterilerine e-posta, SMS gibi yollarla ticari iletişim gönderecekse, Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemi (İYS) üzerinden izin almak zorundadır. İYS, ticari mesajların izinsiz gönderilmesini engellemek amacıyla kurulmuş bir sistemdir. Müşterilere izinsiz ticari iletiler göndermek, ciddi para cezalarıyla sonuçlanabilir.
Bu nedenle, e-posta bülteni veya SMS kampanyası gibi pazarlama faaliyetleri yürütmeden önce, İYS kaydınızı yapmanız ve müşterilerden izin almanız gerekmektedir.
Türkiye’de E-Ticaret İçin Gerekli İzinler
E-ticaret, büyük fırsatlar sunan bir sektör olsa da, belirli yasal gerekliliklere uymayı gerektirir. Türkiye’de e-ticaret yapmak isteyen işletmeler, şirket kuruluşu, vergi mükellefiyeti, e-fatura kullanımı, ETBİS kaydı ve KVKK uyumluluğu gibi önemli süreçleri yerine getirmek zorundadır. Dopigo gibi e-ticaret süreçlerini kolaylaştıran platformlar sayesinde, bu gereklilikleri yerine getirirken işinizi daha verimli yönetebilirsiniz.
